Βαρηκοΐα
Η Μείωση της Ακοής ΔΕΝ κάνει διακρίσεις!
Μείωση στην ακοή μπορεί να εμφανιστεί σε κάθε άνθρωπο ανεξάρτητα από φυλή, γένος ή ηλικία. Υπολογίζεται διεθνώς πως το 10% του πληθυσμού εμφανίζει κάποια μορφή βαρηκοΐας, ενώ πολλά εκατομμύρια παιδιά σε σχολική ηλικία παρουσιάζουν βαρηκοΐα ικανή να επηρεάσει την ανάπτυξη της ομιλίας και της εκπαίδευσής τους. Η μείωση στην ακοή μπορεί να είναι προσωρινή ή μόνιμη, χαμηλή ή σοβαρή. Ευτυχώς, στις περισσότερες περιπτώσεις, υπάρχουν πολλές λύσεις για τη βελτίωση της ακουστικής αδυναμίας του ατόμου. Για πολλούς, η απόκτηση ενός ακουστικού βαρηκοΐας αποτελεί το πρώτο βήμα στην αποκατάσταση της ακοής και της επανένταξης του ατόμου μέσα στο κοινωνικό σύνολο.
Εμπιστευθείτε την ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΚΟΗ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ και αντιμετωπίστε υπεύθυνα τις δυσκολίες ακοής!
Προειδοποιητικά Σημάδια για Μείωση στην Ακοή
- Αύξηση της έντασης στην τηλεόραση ή στο ραδιόφωνο
- Δυσκολία στην παρακολούθηση συζητήσεων, ειδικά όταν υπάρχει θόρυβος στο περιβάλλον
- Συχνή έκκληση στους συνομιλητές να επαναλάβουν τι είπαν
- Δυσκολία επικοινωνίας στο τηλέφωνο
- Αίσθηση πως οι συνομιλητές μας «μασούν» τα λόγια τους
- Δυσκολία στην ακοή ορισμένων ήχων ή συχνοτήτων
- Συμφωνία (γνέφοντας) σε συζητήσεις που δεν είστε σίγουροι για το τι έχει ειπωθεί
- Παρακολούθηση των χειλιών των συνομιλητών, ώστε να καταλάβουμε (χειλεανάγνωση)
1 στους 10 με Δυσκολία Ακοής
H μείωση της αίσθησης της ακοής ή η παρουσία εμβοών (βουητό του αυτιού) αποτελεί ένα πολύ συχνό φαινόμενο που παρατηρείται σε πολλούς ανθρώπους και χρειάζεται αντιμετώπιση, γεγονός που δεν θα πρέπει να δημιουργεί απογοήτευση ή ένταση στη ζωή μας.
Η άμεση αντιμετώπιση είναι αναγκαία, ώστε να επιτραπεί στο άτομο μια ομαλή κοινωνική διαβίωση, χωρίς εντάσεις και ανασφάλειες.
Πώς λειτουργεί η ακοή
Το αυτί έχει τρία τμήματα ή τομείς -το έξω αυτί, το μέσο αυτί και το έσω αυτί. Κάθε τμήμα έχει μια συγκεκριμένη λειτουργία που επιτρέπει στα ηχητικά κύματα που έρχονται στο αυτί να μετασχηματισθούν σε ηλεκτρικούς παλμούς που ο εγκέφαλος μπορεί να κατανοήσει. Το έξω αυτί συλλέγει τα ηχητικά κύματα και τα οδηγεί στο μέσο αυτί. Εκεί, το μέσο αυτί ενισχύει τον ήχο και τον μεταδίδει στο έσω αυτί. Το έσω αυτί μετατρέπει τις ηχητικές δονήσεις σε ηλεκτρικούς παλμούς που ταξιδεύουν μέσω του ακουστικού νεύρου στον εγκέφαλο.
- Ακουστικός πόρος
- Τύμπανο (τυμπανική μεμβράνη)
- Σφύρα*
- Άκμονας*
- Αναβολέας*
- Ωοειδής θυρίδα
- Ευσταχιανή σάλπιγγα
- Κοχλίας
- Ακουστικό νεύρο
*η σφύρα, ο άκμονας και ο αναβολέας είναι τα μικρότερα οστά του οργανισμού μας
Έξω αυτί
Το έξω αυτί συλλέγει τα ηχητικά κύματα και τα οδηγεί στον ακουστικό πόρο.
Ο ακουστικός πόρος μεταφέρει τα ηχητικά κύματα στο τύμπανο (τυμπανική μεμβράνη).
Τα ηχητικά κύματα προκαλούν δονήσεις στο τύμπανο (τυμπανική μεμβράνη).
Μέσο αυτί
Τα οστάρια στο μέσο αυτί (σφύρα, άκμονας και αναβολέας) ανιχνεύουν αυτές τις δονήσεις.
Έσω αυτί
Οι δονήσεις περνούν μέσω του οβάλ παραθύρου στον κοχλία, θέτοντας το υγρό του κοχλία σε κίνηση. Αυτό προκαλεί το μετασχηματισμό των ηχητικών κυμάτων σε ηλεκτρικούς παλμούς, από τα ειδικά νευρικά κύτταρα. Το ακουστικό νεύρο μεταδίδει αυτούς τους ηλεκτρικούς παλμούς στον εγκέφαλο, όπου και ακούγονται σαν ήχος.
Μορφές ακουστικής απώλειας – βαρηκοΐας
Όταν ένα τμήμα του ακουστικού μηχανισμού αδυνατεί να λειτουργήσει ομαλά, το αποτέλεσμα είναι η μείωση της ακουστικής δυνατότητας. Υπάρχουν διάφοροι τύποι βαρηκοΐας.
Προκαλείται από βλάβη στο έξω ή μέσο αυτί. Τα ηχητικά κύματα εμποδίζονται, καθώς κινούνται μέσω του έξω ή μέσου αυτιού. Καθώς ο ήχος δεν μπορεί να μεταδοθεί αποτελεσματικά, η ηχητική ενέργεια που φθάνει στο έσω αυτί είναι αδύνατη ή χαμηλή. Η βαρηκοΐα αγωγιμότητας μπορεί να προκληθεί από μόλυνση, ύπαρξη σημαντικής ποσότητας σμήγματος εντός του ακουστικού πόρου, υγρό στο μέσο αυτί, βλάβη στα οστάρια του μέσου αυτιού, διάτρηση της τυμπανικής μεμβράνης ή ύπαρξη ξένου σώματος στον ακουστικό πόρο.
Ενδείξεις/συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Αμυδρή ή θαμπή αντίληψη ομιλίας και άλλων ήχων
- Πόνος στο αυτί ή εκροή υγρού
- Ερυθρότητα ή πρήξιμο του εξωτερικού τμήματος του αυτιού
- Πίεση ή αίσθηση πληρότητας εντός του αυτιού
Προκαλείται από βλάβη στο έσω αυτί. Τα ηχητικά κύματα κινούνται κανονικά μέσω του έξω και μέσου αυτιού, ενώ το έσω αυτί αδυνατεί να συλλάβει τις δονήσεις ή αδυνατεί να στείλει τις δονήσεις στον εγκέφαλο. Συνήθως εμφανίζεται και στα δυο αυτιά. Η νευροαισθητήριος βαρηκοΐα μπορεί να προκληθεί από μόλυνση, νόσο, ορισμένα φαρμακευτικά σκευάσματα, υπέρμετρο θόρυβο, προβλήματα από τη γέννα, καθώς και τη γήρανση.
Ενδείξεις/συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Αντίληψη ομιλίας και άλλων ήχων με παραμόρφωση ή χωρίς ευκρίνεια
- Δυσκολία ακοής συγκεκριμένων τόνων (συνήθως υψηλών τόνων/συχνοτήτων)
- Άκουσμα ενός συνεχούς ή περιοδικού κουδουνίσματος ή βουίσματος
- Δυσκολία στην κατανόηση ομιλίας με παρουσία θορύβου.
Προκαλείται από βλάβη τόσο στο έξω/μέσο αυτί, όσο και στο έσω αυτί. Τυπικά, τα ηχητικά κύματα δεν μεταδίδονται αποτελεσματικά στο έσω αυτί, δεν ανιχνεύονται και δεν περνάνε στον εγκέφαλο. Για αυτό το λόγο, μια μικτή βαρηκοΐα αποτελεί το συνδυασμό μεταδόσεως και νευροαισθητηρίου βαρηκοΐας.
Προκαλείται από βλάβη στο ακουστικό νεύρο ή στα ακουστικά κέντρα. Τα ηχητικά κύματα μεταδίδονται φυσιολογικά μέσω και των τριών τμημάτων του αυτιού, αλλά είτε το ακουστικό νεύρο αδυνατεί να μεταδώσει τους ηλεκτρικούς παλμούς στον εγκέφαλο ή τα ακουστικά κέντρα του εγκεφάλου δεν λαμβάνουν τα σήματα σωστά. Μια κεντρική βαρηκοΐα μπορεί να προκληθεί από κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, νόσους ή όγκους.
Διάγνωση της Μείωσης της Ακοής (Βαρηκοΐας)
Η έγκαιρη ιατρική διάγνωση μετά από έναν πλήρη ακοολογικό έλεγχο σάς δίνει τη δυνατότητα της άμεσης αντιμετώπισης στην περίπτωση που επιβεβαιώνεται οποιουδήποτε βαθμού απώλεια της ακοής.
Τα επόμενα τεστ αποτελούν την τυπική διαδικασία ενός ελέγχου.
Μια ειδική συσκευή (ακοομετρητής) χρησιμοποιείται για να μετρήσει τους χαμηλότερους τόνους που μπορείτε να ακούσετε. Θα ακούσετε διάφορους τόνους/συχνότητες, από χαμηλές έως υψηλές, σε διάφορα επίπεδα. Το εύρος αυτών των συχνοτήτων εμπεριέχει όλους τους ήχους που ακούγονται στην καθημερινή ομιλία. Θα σας ζητηθεί να σηκώνετε το χέρι σας ή να πιέζετε ένα πλήκτρο, όταν ακούτε τους τόνους. Ο ειδικός σε θέματα ακοής θα καθορίσει, με βάση τις απαντήσεις σας, τις χαμηλότερες εντάσεις που μπορείτε να ακούσετε σε κάθε συχνότητα και θα τις καταγράψει σε ένα γράφημα που καλείται ακοόγραμμα. Το ακοόγραμμα βοηθάει στην ανίχνευση του τύπου και του βαθμού της ακουστικής απώλειας που έχετε.
Αυτά τα τεστ μετρούν την ικανότητα του μέσου αυτιού να μεταδίδει τον ήχο. Μπορεί να ανιχνεύσουν συγκέντρωση υγρού στο χώρο του μέσου αυτιού, μια διάτρηση της τυμπανικής μεμβράνης ή άλλα προβλήματα σχετιζόμενα με το μέσο αυτί.
Κατά τη διάρκεια του ελέγχου, δεν θα σας ζητηθεί μόνο να ανταποκριθείτε σε διάφορους ήχους, αλλά θα ακούσετε και θα πρέπει να απαντήσετε και σε ομιλία είτε σε μορφή λέξεων, είτε σε μορφή προτάσεων. Αυτό παρέχει στους ειδικούς πληροφορίες για την ικανότητά σας να ανιχνεύετε και να διακρίνετε την ομιλία.
Αιτίες της απώλειας ακοής στα παιδιά
Περίπου 3-4 σε κάθε 1.000 νεογέννητα έχουν σημαντικά προβλήματα ακοής. Η απώλεια της ακοής μπορεί να είναι κληρονομική ή μπορεί να προκληθεί από ασθένεια ή τραυματισμό.
50% όλων των περιπτώσεων συγγενούς απώλειας ακοής στα παιδιά προκαλούνται από γενετικούς παράγοντες. Μια κληρονομική απώλεια ακοής δεν σημαίνει, αναγκαστικά, ότι ένας ή και οι δύο γονείς έχουν δυσκολία στην ακοή τους. Στην πραγματικότητα, περίπου το 90% των παιδιών με συγγενή απώλεια ακοής γεννιούνται από γονείς με φυσιολογική ακοή, οι οποίοι μπορεί να είναι φορείς του υποτελούς γονιδίου. Στο 20-30% των περιπτώσεων, η αιτία της συγγενούς απώλεια ακοής δεν είναι γνωστή.
Οι προγεννητικές ασθένειες αντιπροσωπεύουν το 5-10% των περιπτώσεων συγγενούς απώλειας ακοής και περιλαμβάνουν λοιμώξεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όπως η ερυθρά, ο κυτταρομεγαλοϊός (ΗCMV), ο έρπης ή σύφιλη, οι τοξίνες που καταναλώνει η μητέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Τα μωρά που γεννιούνται πρόωρα έχουν αυξημένο κίνδυνο να έχουν δυσκολία στην ακοή. Οι προγεννητικές αιτίες αποτελούν το 5-15%.
Μετά τη γέννηση, τραύματα στο κεφάλι ή λοιμώξεις της παιδικής ηλικίας, όπως ιλαρά, μηνιγγίτιδα ή ανεμοβλογιά μπορεί να προκαλέσουν μόνιμη απώλεια της ακοής. Ορισμένα φάρμακα, όπως το αντιβιοτικό στρεπτομυκίνη μπορεί, επίσης, να είναι η αιτία των προβλημάτων ακοής του παιδιού. Άλλη μεταγεννητική αιτία είναι μολύνσεις των αυτιών, όπως η ωτίτιδα που μπορεί να προκαλέσει προσωρινή απώλεια ακοής ή να οδηγήσει σε μόνιμη διαταραχή ακοής, αν αφεθεί χωρίς θεραπεία. Το 10-20% των περιστατικών απώλειας ακοής οφείλεται σε μεταγεννητικές αιτίες.
Η απώλεια της ακοής στη νηπιακή ηλικία είναι δύσκολο να αναγνωριστεί. Σχεδόν στα δύο τρίτα των περιπτώσεων, οι γονείς είναι οι πρώτοι που υποπτεύονται την απώλεια ακοής, ακολουθούν με ένα 15% άλλοι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης, και οι παιδίατροι με ένα ποσοστό περίπου 10%.
Ένας πρόωρος έλεγχος της ακοής, σε συνδυασμό με παρατήρηση στις απαντήσεις του παιδιού και τη γενική συμπεριφορά που έχει μπορούν να μας βοηθήσουν να εντοπιστεί τυχόν πρόβλημα, ώστε να ξεκινήσουμε τη θεραπεία όσο το δυνατόν νωρίτερα. Παιδιά ηλικίας ακόμη και 4 εβδομάδων μπορεί να επωφεληθούν από ένα ακουστικό βαρηκοΐας.
Επειδή η συμβατική ακοομετρική διαδικασία χρειάζεται τη συνεργασία με τον εξεταζόμενο, στα βρέφη και στις περιπτώσεις που δεν μπορεί να υπάρξει συνεργασία υπάρχουν, σε όλα τα μεγάλα Νοσοκομεία της χώρας (και σε αρκετούς ιδιώτες), τμήματα ΩΡΛ που διαθέτουν σύγχρονα συστήματα με Ακουστικά Προκλητά Δυναμικά εγκεφαλικού στελέχους και Ωτακουστικές Εκπομπές, που μπορούν να μας βοηθήσουν στον εντοπισμό κάποιας απώλειας της ακοής.
Στις περιπτώσεις της παιδικής βαρηκοΐας, εφαρμόζονται πάντοτε δυο ακουστικά, λόγω του ότι υπάρχει η δυνατότητα γρηγορότερης και ποιοτικότερης ανάπτυξης του λόγου και της ομιλίας και καλύτερης προσαρμογής στο περιβάλλον ενός παιδιού.
Τα ακουστικά βαρηκοΐας σε παιδιά του δημοτικού, γυμνασίου και λυκείου χορηγούνται ΔΩΡΕΑΝ από το κράτος, χωρίς καμιά επιβάρυνση στους γονείς.
Σε περιπτώσεις τώρα υπολειμματικής βαρηκοΐας ή ακόμα και κώφωσης, όταν το ακουστικό νεύρο είναι υγιές, συνιστούμε τα κοχλιακά εμφυτεύματα.
Ανεξάρτητα από την ηλικία του χρήστη (είτε είναι βρέφος/παιδί, είτε ενήλικας), η βελτίωση της ακοής είναι ιδιαίτερα σημαντική.
Εμβοές
Με τη λέξη εμβοές (βουητά) που μερικές φορές λέγεται και «θόρυβος στο κεφάλι» εννοούμε τους ήχους που έρχονται από το εσωτερικό του κεφαλιού. Για πολλούς ανθρώπους, το βουητό είναι ένα κουδούνισμα στο ένα ή στα δυο αυτιά. Για σας, μπορεί να είναι ένας βόμβος, ένα σφύριγμα, κρότος ή σαν βουητό θάλασσας. Οι εμβοές μπορεί να είναι διαρκείς ή παροδικές.
Ναι. Σχεδόν ο καθένας κάποια στιγμή έχει νιώσει για λίγα λεπτά ένα ελαφρύ κουδούνισμα ή άλλους ήχους στο αυτί. Μερικά άτομα έχουν πιο ενοχλητικές και συνεχείς μορφές εμβοών.
Περίπου 30 εκατομμύρια Αμερικάνοι θεωρούν την εμβοή σαν πρόβλημα. Ένα εκατομμύριο ή και περισσότερα άτομα θεωρούν ότι οι εμβοές τούς εμποδίζουν να έχουν μια φυσιολογική ζωή.
Όχι. Όπως ο πυρετός ή ο πονοκέφαλος συνοδεύει πολλές διαφορετικές ασθένειες, έτσι και οι εμβοές είναι ένα συχνό σύμπτωμα πολλών προβλημάτων, είτε σωματικών, είτε ψυχολογικών.
Πολύ συχνά η αιτία των εμβοών παραμένει ένα μυστήριο. Μόνο όταν ένας συγκεκριμένος παράγοντας συνδέεται με την εμφάνιση ή την εξαφάνιση των εμβοών μπορούμε να αναφερθούμε με σιγουριά στην αιτία. Χτυπήματα στο κεφάλι, μεγάλες δόσεις συγκεκριμένων φαρμάκων όπως η ασπιρίνη, αναιμία, υπέρταση, έκθεση σε μεγάλο θόρυβο, άγχος, βύσμα κυψέλης στο αυτί και διάφοροι τύποι όγκων αποτελούν παραδείγματα των διαφόρων καταστάσεων που μπορεί να προκαλέσουν τις εμβοές.
Αν και υπάρχουν πολλές θεωρίες σχετικά με το πώς παράγονται οι ήχοι στον εγκέφαλο, δεν είναι γνωστή η ακριβής διαδικασία. Μόνο ένα πράγμα είναι σίγουρο, οι εμβοές δεν είναι θέμα φαντασίας του ασθενή.
Όχι αναγκαστικά. Αν και οι εμβοές είναι ένα σύμπτωμα το οποίο έχουν πολλά από τα άτομα με ακουστική βλάβη, δεν σημαίνει ότι ο καθένας με εμβοές στα αυτιά θα έχει και ακουστική απώλεια. Μερικά άτομα έχουν, ενώ μερικά άλλα όχι.
Κατά τη διάρκεια της ημέρας, διασπάται η προσοχή σας σε διάφορες ασχολίες, ενώ και οι ήχοι γύρω σας μπορεί να κάνουν τις εμβοές λιγότερο αισθητές. Όταν το περιβάλλον γύρω σας είναι ήσυχο, οι εμβοές στα αυτιά μπορεί να φαίνονται πιο δυνατές και με μεγαλύτερη διάρκεια. Η κούρασή σας, επίσης, μπορεί να χειροτερέψει τις εμβοές.
Από τη στιγμή που οι εμβοές είναι ένα σύμπτωμα, το πρώτο βήμα που θα πρέπει να κάνετε είναι να γίνει διάγνωση της βασικής αιτίας. Θα πρέπει να κάνετε μια ιατρική εξέταση με ιδιαίτερη προσοχή στον έλεγχο των παραγόντων εκείνων που συνήθως συνδέονται με τις εμβοές στα αυτιά -όπως η υψηλή πίεση του αίματος, η λειτουργία του συκωτιού, η λήψη ορισμένων φαρμάκων ή και διάφορες αλλεργίες. Η ακοή σας θα πρέπει να ελεγχθεί από έναν Ωτορινολαρυγγολόγο, ο οποίος θα διαγνώσει αν υπάρχει ακουστική απώλεια.
Η πιο αποτελεσματική θεραπεία για τις εμβοές είναι η ελάττωση της κύριας αιτίας. Δυστυχώς, αρκετά συχνά η αιτία δεν μπορεί να διαπιστωθεί, αλλά σε μερικές περιπτώσεις οι εμβοές από μόνες τους μπορεί να χρειαστούν θεραπεία. Η θεραπεία μπορεί να γίνει με φάρμακα, με βιταμίνες ή με βιοανάδραση, ύπνωση και με συσκευές εκκώφανσης, οι οποίες είναι μορφές θεραπείας που έχουν διαπιστωθεί πολύ βοηθητικές για μερικά άτομα. Οι ομάδες «αυτοϋποστήριξης» μπορούν να μοιράζονται διάφορες πληροφορίες και στρατηγικές που θα τους βοηθήσουν να ζήσουν με το πρόβλημά τους.
Άτομα με ελαφρά μορφή εμβοών, γενικά, δεν χρειάζονται θεραπεία. Αν διαπιστωθεί ότι δεν πάσχουν από κάποια αρρώστια ή από κάποια σοβαρή εγκεφαλική βλάβη ή διαταραχή ή ακόμα ότι δεν είναι βαρήκοα, συνήθως διαπιστώνουν ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν τις εμβοές στα αυτιά ή ακόμα και να τις αγνοήσουν.
Οι συσκευές εκκώφανσης μοιάζουν με τα ακουστικά βαρηκοΐας και παράγουν ήχους, οι οποίοι «αποκρύπτουν» ή σκεπάζουν τις εμβοές. Μερικά άτομα προτιμούν τέτοιου είδους εξωτερικούς ήχους από το βουητό στο κεφάλι τους. Τα χαρακτηριστικά των εμβοών, όπως ο τόνος και η ένταση, καθορίζουν το είδος του θορύβου που θα εφαρμοστεί. Όταν ένα άτομο παρουσιάζει ακουστική απώλεια παράλληλα με τις εμβοές στα αυτιά, οι συσκευές εκκώφανσης και τα ακουστικά βαρηκοΐας μπορούν να λειτουργήσουν μαζί, σαν ένα «εργαλείο».
Όπως συμβαίνει και με τις άλλες μορφές θεραπείας, οι συσκευές εκκώφανσης είναι χρήσιμες για μερικούς, αλλά όχι για όλους τους ανθρώπους.
Όπως επίσης και στα ακουστικά βαρηκοΐας, η λεπτομερής και προσεκτική εξέταση από τον Ωτορινολαρυγγολόγο θα βοηθήσει στο κατά πόσο οι συσκευές εκκώφανσης βοηθούν πραγματικά τον ασθενή.
Εάν έχετε ακουστική απώλεια, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα τα ακουστικά βαρηκοΐας να σας βοηθήσουν να ανακουφιστείτε από τις εμβοές, καθώς και να ενισχυθεί η ακοή σας.
Πηγή: Τσουκαλά Μαρινέλλα, Μ.Α., CCC-SLP, Παθολόγος Λόγου – Φωνής – Ομιλίας “λέγειν”